Hoogsensitiviteit
(HSP)
Een Highly Sensitive Person (HSP) is iemand die gevoeliger is voor indrukken en prikkels van de buitenwereld dan gemiddeld. Een HSP raakt daardoor sneller overprikkeld en heeft vaker de behoefte zich terug te trekken op zichzelf. Vaak wordt hoogsensitiviteit niet herkend en/of erkend, of afgedaan als onzin en flauwdoenerij. Er wordt echter steeds meer wetenschappelijk onderzocht en vastgesteld. Ben jij één op de vijf mensen die HSP is, of wil je hier meer van weten?
Lees verder...
Hoogsensitiviteit is een persoonlijkheidskenmerk. Een hoogsensitief persoon (HSP) heeft een aangeboren gevoeligheid voor prikkels uit de omgeving en ervaart meer en intenser dan anderen.
De term hoogsensitiviteit is in de jaren negentig geïntroduceerd door het Amerikaanse psychologen koppel Elaine en Art Aron en lijkt te gaan over diepgaande informatieverwerking in de hersenen. Onderzoekers gaan er op dit moment vanuit dat niet-HSP’s een soort filter hebben in het informatieverwerkingssysteem. Deze gefilterde informatie wordt verwerkt in de hersenen. Bij een HSP ontbreekt dat filter. Er komt dus meer informatie binnen, die allemaal moet worden verwerkt. Hoe dit precies in zijn werk gaat moet nog onderzocht worden. Onderzoek laat wel al zien dat de hersenen van HSP’s informatie grondiger en nauwkeuriger verwerken.
Sommigen HSP-professionals zijn van mening dat hoogsensitiviteit en hooggevoeligheid dezelfde betekenis hebben. Elke van Hoof ziet dat anders. Hoogsensitiviteit ziet zij als het hierboven beschreven persoonlijkheidskenmerk. Hooggevoelig zijn ziet zij als soms overgevoelig of snel emotioneel reageren.
Kenmerken van hoogsensitiviteit, zoals de gevoeligheid voor prikkels en diepgaande informatieverwerking, kunnen een voordeel zijn. Als HSP merk je bijvoorbeeld foutjes en details op die niemand anders had gezien en doorzie je sociale processen. HSP’s kunnen intens genieten van kunst, zijn empathischer en vaak ook creatiever.
Maar er is ook een keerzijde. Je kunt als HSP bijvoorbeeld dingen te persoonlijk opvatten, wat kan leiden tot communicatieproblemen met niet-HSP’s. Onderzoekers ontdekten daarnaast dat hoogsensitieve mensen sneller zijn en minder fouten maken tijdens een taak, maar na afloop meer overprikkeling en meer stressgerelateerde klachten ervaren dan mensen die niet hoogsensitief zijn.
In Nederland heeft 15 procent van de werknemers weleens een burn-out gehad, maar onder mensen met een verhoogde gevoeligheid voor prikkels blijkt dat percentage nog veel hoger. Uit een enquête onder 1500 Nederlandse hoogsensitieve personen (HSP’s) bleek dat meer dan de helft van hen een burn-out heeft of heeft gehad. Hiernaast wordt HSP ook gezien bij mensen die hoogbegaafd zijn en in gevallen van autisme spectrum stoornissen.
Hoe herken je je eigen HPS-zijn en hoe ga je om met deze hoogsensitiviteit in een wereld die je kan overweldigen? Dit leer je in mijn begeleiding, op een praktische en handige manier.